Het zal velen niet onbekend voorkomen: regelmatig gebeld worden door een onbekend nummer uit het buitenland. De telefoon gaat eenmaal over en vervolgens hoor je niets meer. Wie daarna terugbelt, heeft een goede kans op een hoge telefoonrekening aan het einde van de maand.
Met name uit Mauritanië en de Comoren komen de afgelopen tijd veel van dergelijke oproepen, dat wangiri-fraude wordt genoemd. Oproepen uit deze landen zijn te herkennen aan de netnummers +269 (Comoren) en +222 (Mauritanië). Eerder dit jaar waren er dit soort telefoontjes met de netnummers +213 (Algerije) en +216 (Tunesië). En vorig jaar zijn meerdere Nederlanders gebeld door een Cubaans +53-nummer. Deze nummers worden soms ook weergegevens met 0053 aan het begin.
Wat zit er achter deze oproepen?
Wangiri is een Japanse term. De term staat voor ‘één keer over laten gaan en ophangen’. De oplichters bellen met een onbekend nummer uit het buitenland en hangen meteen op als de telefoon een keer over is gegaan. Dat doen ze overigens niet zelf, maar daar is speciale software voor ontwikkeld. Telefoonnummers worden willekeurig geplukt van internet. Het zou bovendien kunnen dat nummers ooit zijn buitgemaakt via een datalek: criminelen verhandelen gestolen gegevens op grote schaal en voor enkele tientjes kan men vele duizenden telefoonnummers kopen.
De oplichters hopen dat degene van het telefoonnummer uit nieuwsgierigheid of beleefdheid terugbelt. Wanneer dit gebeurt, krijgt het slachtoffer een kiestoon of een bandje te horen om het gesprek zo lang mogelijk te laten duren. Het slachtoffer belt namelijk naar een duur servicenummer, waardoor de kosten per minuut snel oplopen. Hoe langer de beller blijft hangen, des te hoger de rekening. Ook wordt weleens een piepje nagebootst, zodat de beller denkt dat hij heeft opgehangen terwijl dat nog niet het geval is.
Aan het einde van de maand krijgt het slachtoffer een hoge telefoonrekening gepresenteerd en moeten er tientallen of zelfs honderden euro’s extra betaald worden. Dit is geen nieuw fenomeen. Volgens woordvoerder René Loman van VodafoneZiggo “duikt dit eens in de zoveel tijd op”.
Het is voor providers lastig om wangiri-fraude tegen te gaan. “We proberen dit soort nummers zo snel mogelijk te blokkeren, maar er duiken snel weer nieuwe nummers op” zegt Stijn Wesselink, woordvoerder bij KPN tegen NU.nl. Ook T-Mobile kampt met deze vorm van fraude.
Bij alle drie de providers is het beste advies om niet op te nemen en al helemaal niet terug te bellen naar onbekende nummers uit het buitenland. De geleden schade wordt namelijk niet vergoed.
“Mensen zijn zelf verantwoordelijk voor hun telefoonrekening” zegt Loman van VodafoneZiggo. Ook bij KPN moeten slachtoffers gewoon hun telefoonrekening betalen, zelfs in zulke fraudegevallen.
Men kan een nummer dat uit het buitenland belt ook zelf blokkeren. Zeker als oplichters vaker proberen te bellen is dit handig. Op die manier kun je niet per ongeluk terugbellen.
Voorlopig is er geen permanente oplossing om dit soort fraude te voorkomen. “Het blijft een kat-en-muisspel” zegt Loman. Hoeveel schade Nederlanders tot nu toe door wangiri-fraude hebben geleden, is onbekend.
