In drie delen sta ik stil bij de belangrijkste wetten van de macht die mensen in staat stellen in het maatschappelijk verkeer te overleven. Lees verder en huiver. Voor een ieder die aan de ‘macht’ wil blijven volgt nu deel 1 met zeven wetten.
Inleiding
Macht is voor sommigen een beladen begrip, iets dat thuis hoort in de politiek of in bestuurskamers van grote bedrijven. Maar macht beheerst alle facetten van ons leven, soms zonder dat we het zelf beseffen. Thuis worden machtsspelletjes gespeeld en dat begint al bij kleine kinderen. Macht tussen de partners, macht op het werk en macht in de kroeg, de vereniging of op het sportveld. Er zijn boeken vol geschreven over macht met wel als belangrijkste het ruim vijfhonderd jaar geleden geschreven boek ‘Il Principe’ (De Vorst) van de Italiaan Machiavelli.
Wet 1
‘Vertrouw niet te veel op uw vrienden, gebruik uw vijanden’.
Een vriend verwacht steeds meer gunsten en kan jaloers worden als u met anderen met wie hij niets heeft bevriend raakt. En een vriend kan zich dan tegen u keren. Een vijand daarentegen verwacht van u helemaal niets en van alles dat u hem geeft zal hij verrast zijn. Machiavelli schreef het al in 1516: “Heersers hebben meer trouw en voordeel ondervonden van de mensen die zij in het begin van hun heerschappij als verdacht of als vijand zagen dan van hen die zij in het begin vertrouwden.”
Wet 2
‘Kwets nooit de verkeerde persoon’
In het spel dat ‘macht verkrijgen’ heet moet u nooit de verkeerde persoon kwetsen. Want sommige mensen laten niet over zich lopen en het is de kunst hen op tijd te onderkennen. Ooit bood de latere heerser Djengis Khan aan om de zijderoute tussen Europa en Azië te heropenen. Hij deed dat aanbod aan Mohammed van Chwarizm, de heerser van het immense rijk Turkije. Die wees het aanbod een paar maal beledigend af. Toen Djengis Khan was uitgegroeid tot een groot een gevreesd Aziatisch leider vermorzelde hij uit wraak het rijk van Mohammed en zond hem in ballingschap.
Wet 3
‘Bind u aan niemand’
Stort u niet in een conflict of gevecht. Laat het vechten aan anderen over en wacht af, kijk toe en neem uw kans waar als de strijders zijn uitgeput. Vaak gaat zo als men partij kiest: gaat men voor de machtigste dan wordt men op den duur ook vermorzeld, gaat men voor de zwakste dan raakt men uitgeput want daarmee is altijd wat. Bovendien is het zo dat als u zich mengt in een strijd, u het heft uit handen geeft. Opeens zijn hun belangen ook uw belangen geworden zonder dat u daarom vroeg. Blijf daarom aan zijlijn: door afstandelijk te blijven verwerft u macht!
Wet 4
‘Treed doortastend op’
Als u niet zeker bent van bepaalde stappen, zet ze dan niet. Maar bent u zeker? Zet ze! Als u klein en onbekend bent als David moet u een Goliath zoeken om tegen te strijden. Hoe groter het doelwit, hoe meer aandacht u krijgt. Hoe gedurfder de aanval hoe groter het ontzag. Verwoord wat het publiek voelt en los uw meest gedurfde schot!
Wet 5
‘Houdt uw ware bedoelingen geheim’
Iedere legerofficier kan het u vertellen: misleiding is de beste strategie. Een neutrale buitenkant is het beste rookgordijn. Verberg uw opzet en laat niets van uw vorderingen merken. Geef de reikwijdte van uw plannen pas aan als ze niet meer verhinderd kunnen worden. Behaal als het ware de overwinning nog voor de oorlog is verklaard.
Wet 6
‘Maak mensen van u afhankelijk en houd dat zo’
Zorg dat u onmisbaar wordt, dat anderen op uw leunen en steunen en dat zij van u afhankelijk zijn voor hun geluk. De grote Machiavelli schreef het honderden jaren eerder: ‘Een wijze vorst zal manieren verzinnen om al zijn onderdanen afhankelijk te maken van hem en de staat. En pas dan zullen ze altijd betrouwbaar zijn.’
Wet 7
‘Dwing respect af door er niet te zijn’
Dit is een wet die te maken heeft met schaarste. Als u zich een positie verworven heeft, dient u ook vaker afwezig te zijn. Een gerespecteerd heerser die zich terugtrekt wordt vaak gesmeekt terug te keren en dan pas is er sprake van echte macht. Het gebeurt immers te vaak dat een heerser die te lang blijft het respect verliest. Zorg dus dat u minder beschikbaar bent en u verhoogt daarmee de waarde van uw aanwezigheid.
Karel Baarspul © 2015
